foto: Micheile Henderson
Daar gaan we weer. Post in de brievenbus. Ik ben bang om het open te maken. Vermoedelijk zijn het facturen, die ik weer niet zal kunnen betalen. Ik probeer mijn post toch eens per week te openen. Rekeningen betaal ik direct, als dat kan. Anders blijven ze liggen tot er centen binnenkomen. Vaak blijven er niet echt centen over voor eten. Dan ga ik lenen bij een vriend of kennis. Maar zo loop ik steeds meer achter.
De dingen zijn niet altijd zo geweest . Ik heb nooit centen tekort gehad als kind of jongere. Ik had alles wat ik nodig had. Momenteel ben ik dertig jaar oud en heb ik een diagnose ADHD sinds mijn 26 en een diagnose ASS sinds mijn 28. Ik deed een tijdje een studie toegepaste psychologie en ik herkende veel symptomen. Dus heb ik zelf de onderzoeken aangevraagd. Voor mij was het krijgen van een diagnose een verademing. Eindelijk werd me duidelijk waarom er veel zaken moeilijk liepen. Maar ze blijven vooralsnog moeilijk lopen.
Schuldbemiddeling
Daarom ga ik nu in collectieve schuldbemiddeling via een advocaat, aangesteld door de rechtbank. Toen ik aan 18 jaar alleen ging wonen omdat het thuis niet meer boterde, liep alles mis. Ik had niet geleerd te sparen of met centen om te gaan. Brieven en rekeningen stak ik in een doos, ik behandelde ze niet. Ik had meer hulp nodig. Van mijn sociaal assistent van het OCMW bijvoorbeeld. Maar omdat ik best mondig ben, werden mijn problemen over het hoofd gezien. Zo heb ik tussen mijn 18 en 21 een elektriciteitscontract afgesloten op één van mijn eerste woningen. Toen ik daar verhuisde nam ik de elektriciteit over van de vorige huurder in mijn nieuwe woning. Mijn oude contract vergat ik op te zeggen. Ik sloot met mijn eigen leverancier ook een nieuw contract af. En wist niet dat ikzelf dan de leverancier van de oude huurder moest opzeggen. Gevolg: drie elektriciteitsfacturen van 2 leveranciers op 2 verschillende adressen. Wat natuurlijk niet te betalen was. Zodoende kreeg ik een budgetmeter. Maar mijn verwarming was elektrisch. Gevolg: geen verwarming, midden in de winter. Het ijs stond aan de binnenkant van mijn ruiten. Ik ben dan verhuisd naar een kleinere studio in een poging centen over te hebben om de schulden af te betalen. Dat is niet gelukt. Bewijzen dat er fouten gebeurd waren ook niet.
Een hulpvaardige partner
Uiteindelijk heb ik een partner gehad die zo met me inzat dat hij al dit soort schulden voor me heeft betaald. Ook heeft hij me geïnstalleerd in een appartementje, betaald voor een brommerrijbewijs en een brommerauto. Toen de relatie voorbij was had ik een flink deel van de schulden die ik daardoor bij hem had kunnen terugbetalen. Omdat ik met zijn steun had kunnen werken. Onregelmatig en met vallen en opstaan, maar toch had ik gewerkt. Sinds die relatie voorbij is moet ik het op eigen houtje rooien, wat me niet lukt. Al zeker niet als ik daarbij ook zou moeten kunnen werken. Ik heb het wel geprobeerd en blijf proberen, maar het lijkt een verloren strijd. Daardoor heb ik nu nog steeds een groot deel schulden openstaan bij die ex-partner.
Contracten en facturen zijn Chinees voor mij. Ik kan opmaken van wie ze komen en hoeveel ik dien te betalen, en daar stopt het dan ook.
Financiële uitdagingen en gemiste steun
Ik ben nog steeds erg slecht in centen beheren. Ik wil graag kopen wat ik nodig heb voor mijn zorg en comfort, maar eigenlijk heb ik daar geen geld voor.
Ik kreeg een tijdje een integratietegemoetkoming van de federale overheidsdienst voor personen met een handicap, maar dat is nu gestopt. Ik scoor maar 5 punten van de benodigde 7 op de schaal van verminderde zelfredzaamheid. Daardoor ben ik mijn extra tegemoetkoming kwijt. In mijn vorige woonplaats steunde het OCMW mij bij psychologische en medische kosten. In mijn nieuwe woonplaats zijn ze daar strenger op, volgens hen ligt mijn inkomen te hoog en met mijn schuldenlast houden ze geen rekening hier. Ik krijg een inkomen vanuit invaliditeit, maar het OCMW helpt mij dus niet. Ook niet met begeleiding, want daarvoor is er een lange wachtlijst. Ik verlies het overzicht en krijg de eindjes niet meer aan elkaar geknoopt. Er wordt geen rekening gehouden met het feit dat ik autisme heb en dit niet alleen kan. Ik krijg wel hulp van het CAW. Daar zijn ze wel begripvol, ze helpen mij bij lastige telefoons en ze luisteren vooral veel naar me.
Onkunde is zeker een reden waardoor mijn schulden zijn ontstaan. Slechte coping ook. Geraak ik overprikkeld of gespannen, dan heb ik de behoefte dingen te kopen. Zoals comfort food of mooie kleding. Dat krikt mijn gemoed en zelfvertrouwen dan op. Of soms wou ik mijn leefomgeving mooier en comfortabeler maken. Minder prikkelend. Ik miste vaak de spullen die ik nodig had voor dagelijkse taken, zoals poetsmateriaal, kookmateriaal, een tafel die groot genoeg was om op te werken. Dat kocht ik dan op krediet. Want de centen ervoor waren er niet, omdat ik geen job kan houden.
Contracten en facturen zijn Chinees voor mij. Ik kan opmaken van wie ze komen en hoeveel ik dien te betalen, en daar stopt het dan ook. Het zou helpend zijn als iemand zou kunnen meekijken, van een thuisbegeleiding bijvoorbeeld. Maar omdat mijn diagnose op latere leeftijd is gesteld, sta ik op wachtlijsten en heb ik nu nog geen begeleiding. Aangezien ik pas verhuisd ben naar Limburg, sta ik op de wachtlijst bij LSA. Zij kunnen geen inschatting maken van hoe lang het zal duren voor ik aan de beurt kom.
Ik ben niet in de mogelijkheid zelf mijn inkomen te verbeteren, omdat ik geen aangepast werk vind. Ik kreeg begeleiding via GTB, maar zij hebben me het statuut ‘niet-toeleidbaar’ gegeven. Wat zoveel wil zeggen als dat ik niet geschikt ben om te werken. Ook niet in het sociaal economisch circuit. Ook niet als vrijwilliger. Het advies is dat ik eerst moet werken aan mijn gezondheid, zodat ik nadien gereactiveerd kan worden.
Ik kan enkel hopen dat ik snel opschuif op de wachtlijsten en dat er hulp onderweg is.
Piekeren en angsten
Je zou denken dat dat me de tijd en ruimte geeft om mijn administratie op orde te houden. Maar dat is niet zo. Ik mis overzicht, ben vaak ongewild en onbewust niet in orde en heb hierrond vele piekergedachten, angsten en zorgen.
Bijvoorbeeld: ik ben verhuisd en kreeg de post niet door van mijn ex-partner. Hierdoor heb ik de betaling gemist van mijn hospitalisatieverzekering. Dit ontdekte ik toen ik effectief gehospitaliseerd was geweest en de verzekering aanschreef om een terugbetaling. Toen ik aangaf dat het toch wel vreemd is dat ze me niet belden of een mail stuurden toen er geen betaling kwam na zes jaar netjes betalen en hun aangetekende zendingen terugkwamen kreeg ik het antwoord dat ikzelf verantwoordelijk ben voor het op tijd betalen van jaarlijkse facturen. Dat ik zelf had moeten bellen. Maar daartoe ben ik dus niet in staat, om het zicht te houden op facturen die maar eens per jaar komen. In alle geval, was het gevolg dat ik me opnieuw moest aansluiten bij de verzekering, opnieuw een wachttijd moest doorlopen en geen terugbetaling kreeg voor de ziekenhuisopname, want ik was niet aangesloten. Weer een schuld bovenop de schuldenberg.
Ik hoop dat de collectieve me zal helpen om mijn schulden afbetaald te krijgen. Dan nog zou ik eigenlijk moeten leren om zuiniger te leven, maar ik weet niet wie me dit kan bijbrengen. Ik kan enkel hopen dat ik snel opschuif op de wachtlijsten en dat er hulp onderweg is. In de tussentijd wordt het roeien met de riemen die ik heb, goedschiks of kwaadschiks.
- Fien De Waele
