De tijd haalt alles in. Zo maakt wat we vandaag voelen, morgen al plaats voor nieuwe inzichten. Toen ik op mijn blog mijn relaas over autisme en corona herlas, constateerde ik hoe mijn gevoel over de coronamaatregelen totaal veranderd is. Van de opluchting en opwinding die ik voelde bij de start van de lockdown - en later de lockdown-light -, nu bijna een jaar geleden, blijft niets meer overeind.
NAAKTE NEUZEN
Het oude normaal - ik heb nooit geloofd in het nieuwe dat door zogenaamde visionairs gepredikt wordt - doet opnieuw zijn intrede. Met luide trom zet het voet aan wal, ondanks de onheilspellende berichtgeving over een mogelijke derde golf en besmettelijkere varianten van het virus. Ik voel me er onrustiger door. De weerstand die tijdens de eerste golf bijna helemaal verdwenen was, vult andermaal mijn lichaam.
Wanneer ik met de fiets naar het werk rijd, zijn de straten niet langer leeg. Aan het aantal auto’s te merken, strooien werkgevers met attesten en is iedere verplaatsing plots weer essentieel. Wanneer ik mijn kinderen op woensdagmiddag oppik aan school, is er van anderhalve meter afstand houden helemaal geen sprake meer. Er wordt hoogstens wat gedisciplineerder in rij aangeschoven. De rust die ik tijdens de eerste lockdown zo waardeerde, is compleet weggevaagd. Mijn hoofd schiet vol als ik de deur uitga en denk aan de obstakels - de drukte, de geluiden, de onverwachte manoeuvres - die ik zal tegenkomen. Langzaam geef ik stukjes pas heroverde persoonlijke ruimte af.
Ook de sfeer in de winkel waar ik werk, is omgeslagen. De voorzichtigheid waarmee mensen tijdens de eerste golf hun boodschappen deden, is verdwenen. De pasta, rijst en het wc-papier zijn aangevuld, maar het geduld is op. Mensen zijn doodsbang voor een niet-ontsmette kar, maar komen pal naast ons staan als er betaald wordt, plexiglas en grondmarkeringen ten spijt. Er wordt gepalaverd in de gangen en aan de naakte neuzen te zien, hebben de mondmaskers hun rek verloren. Ik onderga het allemaal gelaten en begraaf me in de focus die ik op mijn werk leg. Het is de enige strategie die ik ken om niet te worden opgevreten door frustratie.
Ik tracht me door het leven te bewegen zonder deining te veroorzaken, zonder mezelf te zijn. Maar wie wil leren zwemmen, moet rimpels in het water durven maken.
LEREN ZWEMMEN
Hoe moeilijk is het eigenlijk om regels na te leven? Om consequent het eigenbelang ondergeschikt te maken? De reden waarom ik het zo persoonlijk opvat, is vast omdat ik elke dag een stukje van mezelf opzij schuif, in een poging om neurotypische mensen bij te benen, om wat meer zoals hen te zijn, om het hen gemakkelijker te maken om met me om te gaan.
Als er één inzicht is dat ik uit de coronacrisis heb geleerd, is het wel dat ik zelf wat vaker de kaart van het eigenbelang mag trekken, maar dan in de positieve betekenis van het woord, in de vorm van zelfliefde. Ik zal het nodig hebben om mijn verwerkingsproces af te ronden. Het is vier jaar geleden dat ik mijn diagnose kreeg en nog steeds tracht ik me door het leven te bewegen zonder deining te veroorzaken, zonder mezelf te zijn. Maar wie wil leren zwemmen, moet rimpels in het water durven maken.
VAGEVUUR
Hoewel ik mezelf niet comfortabel voel bij een leven dat binnenkort wellicht aan normale snelheid wordt hernomen, kijk ik uit naar het einde van de crisis. Het is belangrijk dat kinderen weer volop kind kunnen zijn, dat we de doden niet langer meer tellen, dat we kunnen reizen om onszelf te resetten en dat sociaal contact ten volle kan worden beleefd, met kussen en knuffels voor zij die daar gebaat bij zijn.
Met een vaccin in zicht, zullen de teugels worden gevierd. Alleen weet ik niet of ik voor dat feest zal worden uitgenodigd. Het contact met de weinige vrienden die ik heb, is opgedroogd. De steekkaarten die ik van hun levens in mijn hoofd heb bijgehouden, werden niet meer aangevuld. Het zal me veel energie kosten om dat herop te bouwen.
Hoe doe je zoiets eigenlijk? Ik worstel al een leven lang met vrienden maken en contacten onderhouden. Die uitdaging is er door de coronacrisis alleen maar groter op geworden. Zelfs mijn partner - die niet-autistisch is - kijkt de toekomst met een bang hart tegemoet. Ik voel me er eenzaam onder. Dat zo’n gevoel went, is niet het grootste probleem, wel dat sociale vaardigheden in mijn geval gedeeltelijk verdwijnen. Het is alsof ik door corona in een autistische burn-out ben beland, maar dan zonder het gevoel van de complete uitputting. Corona is mijn vagevuur. Ik zweef voortdurend tussen goed en slecht.
In ‘Autisme en corona’ op mijn blog schreef ik dat de coronamaatregelen als een deken om me heen liggen. Dat is niet langer het geval. Ik word steeds vaker rillend wakker en het zal helaas weer even duren voor ik het opnieuw warm krijg.
Jonas Maris
