De corona-crisis (eigenlijk COVID-19-crisis, maar dat klinkt niet zo goed) heeft het dagelijkse leven over bijna heel de wereld ernstig veranderd. Het valt me vooral op hoe de rollen plots zijn omgekeerd. Nu zijn het de NT'ers (neurotypical, een term die gebruikt wordt wanneer men spreekt over mensen zonder autisme) die moeite moeten doen om te voldoen aan de maatschappelijke eisen, terwijl ik vanuit mijn autisme nu juist minder moeite heb. Als je het zo bekijkt, dan lijkt deze hele crisis wel een enorme inleefsessie.
Nu moeten NT'ers bepaalde regels van de overheid aanvaarden, ook al lijken ze niet logisch of zelfs eerlijk. Zo mag je in bepaalde omstandigheden met 2 mensen samen komen, maar niet met 3 personen. Ook mogen doe-het-zelf-winkels verf verkopen, maar de gespecialiseerde verfwinkels mogen niet open.
Ik ervaar al heel mijn leven, regels van de maatschappij die ik niet echt begrijp, maar gewoon moet aanvaarden, zelfs als ik ze niet eerlijk vind.
Iedereen moet nu afstand houden van andere personen. NT'ers beginnen nu te spreken over "huidhonger". (Waarom klinkt dat als een horrorfilm?) Ik vind het juist geweldig nu iedereen uit mijn persoonlijke ruimte blijft.
Sociale contacten verlopen nu vooral via computers en telefoons en apps zoals Whatsapp. Geen drukke gesprekken meer in mijn onmiddellijke omgeving die me te zwaar belasten.
Mensen zijn nu allemaal dwangmatig hun handen aan het wassen om toch maar te proberen het onzichtbare virus van hun handen te houden. Wanneer mensen met autisme dat voor de coronacrisis deden, dan noemde men dat nog OCD (obsessive–compulsive disorder, een dwangstoornis).
Ik hoop dat mensen nog even zullen blijven onthouden hoe moeilijk ze het nu hebben en dat ze daardoor meer begrip krijgen voor mensen met autisme die hun hele leven in die belevingswereld moeten doorbrengen.
De mensen proberen nu wanhopig om controle te krijgen over hun leven en de nabije toekomst. Zo komen er vele vragen voorbij. Wanneer zal ik precies terug kunnen gaan werken? Hoe zal mijn werkplek er exact uit zien? Wat zal ik exact allemaal anders moeten doen?
Die nood aan exacte controle over wat we moeten verwachten, is iets dat iedereen met autisme waarschijnlijk wel zal herkennen.
Verder valt het me op hoe angstig mensen nu geworden zijn. Natuurlijk is het zo dat er nu meer mensen dood gaan in vergelijking met de normale tijden in ons land. Het is ook erg voor de specifieke getroffen mensen. Daar staat tegenover dat ik nooit heb kunnen begrijpen dat mensen zo losjes over de dood van anderen heen konden gaan in de gewone tijden.
Je kon vroeger ook al op 1000'den manieren overlijden, zowel plots als minder onmiddellijk. Als je in het weekend uit gaat, kan je aangereden worden door een dronken chauffeur. Je kan dood gaan aan een plotse hartaderbreuk. Je kan overlijden aan een "normale" ziekte, zoals kanker. Elk jaar weer sterven er vele oudere mensen aan een longontsteking of een griep.
Dan zijn er nog de gevaren waar we altijd al voor kozen en die we zelf veroorzaakten. Men weet al heel lang dat roken ongezond is en dat het de luchtwegen beschadigd. Toch blijven mensen roken. We weten ook allemaal dat te snel rijden in het verkeer gevaarlijk is. Toch blijven mensen gewoon te hard rijden, want hen zal wel niets overkomen.
Ik maakte me vroeger ook al zorgen over al die andere manieren van overlijden, maar daar stond niemand anders bij stil.
Als je stil staat bij al die andere mogelijke doodsoorzaken, dan zouden mensen zeggen dat je een angststoornis hebt. Nu is er 1 mogelijke doodsoorzaak bijgekomen en plots ligt het land stil. Dood door kanker, verkeersongevallen, ... of COVID-19, dood is dood.
Mensen lijken allemaal geobsedeerd geworden door "het corona-virus". Het nieuws lijkt wel een grote lange herhaling. Duidingsprogramma's als Terzake lijken volledig geen nut meer te hebben. Iedereen heeft het altijd maar weer opnieuw over hetzelfde onderwerp.
Klinkt dat misschien niet als een autistisch gegeven? Fanatieke focus op hetzelfde onderwerp tot in de kleinste details...
Door deze aanhoudende crisis, heb ik het gevoel dat de NT'ers nu misschien echt kunnen begrijpen hoe het is om autisme te hebben. Ze zijn de voorbije maand gedwongen om een klein beetje in onze belevingswereld te komen.
Ik hoop dat ze nog even zullen blijven onthouden hoe moeilijk ze het nu hebben en dat ze daardoor meer begrip krijgen voor mensen met autisme die hun hele leven in die belevingswereld moeten doorbrengen.
Volledigheidshalve, wil ik hier ook nog even aandacht schenken aan de mensen met autisme waarvoor hun belevingswereld plots nog intenser is geworden.
Zelf heb ik daar niet zoveel last van, omdat ik alle huidige aanpassingen eenvoudig bij op de grote stapel "normale" aanpassingen gooi. Deze enkele aanpassingen kunnen er voor mij ook nog wel bij.
Aan alle mensen met autisme, die het nu extra moeilijk hebben om te blijven doorgaan, zou ik willen aanraden om uit te drukken wat je nu voelt aan de NT'ers in je omgeving. Ik denk dat ze momenteel onze autistische problemen wel eens beter zouden kunnen begrijpen dan je zou verwachten.
Filip Schellekens
