De Vlaamse Vereniging Autisme roept beleidsmakers op om werk te maken van een betaalbare, toegankelijke en kwalitatieve diagnostische procedure voor autisme.
De reportage van PANO toont schrijnende voorbeelden van gezinnen die financieel onder druk komen te staan door hoge facturen van privécentra, omdat de centra die door de overheid worden gefinancierd doorgaans lange wachtlijsten of zelfs aanmeldingsstops hebben.
Voor veel ouders is een diagnose niet enkel een bevestiging van wat zij al lang vermoeden, maar ook de sleutel tot noodzakelijke ondersteuning op school en in de bredere zorg. Hulp is vandaag nog te vaak afhankelijk van het kunnen voorleggen van een officieel attest. Dit creëert een situatie waarin gezinnen die geen privé-diagnose kunnen betalen, achterblijven zonder de nodige hulp.
Toegankelijkheid en betaalbaarheid centraal
Wij vragen om het beleid zodanig te hervormen dat:
- Elke ouder, ongeacht financiële middelen, toegang heeft tot een betaalbare en betrouwbare diagnostische procedure. De huidige situatie waarin ouders soms duizenden euro’s moeten betalen, is onaanvaardbaar.
- De wachttijden in de centra die door de overheid worden gefinancierd, moeten worden aangepakt. Het feit dat sommige centra aanmeldingsstops hebben, getuigt van een structureel tekort aan middelen en capaciteit. We erkennen dat er momenteel voorrang wordt gegeven aan heel jonge kinderen, omdat vroegtijdige diagnostiek en interventie cruciaal zijn voor de ontwikkeling van deze kinderen. Dit is begrijpelijk en belangrijk, maar het blijft noodzakelijk dat diagnostische capaciteit ook beschikbaar is voor oudere kinderen, jongeren en volwassenen. Een diagnose, ongeacht de leeftijd, kan een wereld van verschil maken voor het verkrijgen van passende ondersteuning en begeleiding.
- Scholen moeten sneller en flexibeler ondersteuning kunnen bieden, zonder dat dit gekoppeld is aan formele attesten. We steunen de oproep van experts zoals Stefan Grielens om hulp niet uitsluitend te laten afhangen van een diagnose. De reportage toonde echter dat deze mogelijkheid in de praktijk onvoldoende bekend is bij scholen, zorgleerkrachten en ouders, waardoor er nog steeds veel druk ligt op het verkrijgen van een formeel attest. Wij vragen de overheid om niet alleen voldoende middelen te voorzien om die ondersteuning te kunnen bieden, maar ook om duidelijke communicatie naar alle betrokken partijen over de mogelijkheden zonder diagnose.
De waarde van een diagnose
Hoewel we pleiten voor een flexibelere aanpak van hulpverlening, blijft een juiste en tijdige diagnose van groot belang.
Ouders en kinderen hebben het recht om te weten wat er aan de hand is, zodat zij erkenning krijgen voor hun ervaringen en gericht ondersteund kunnen worden. Een diagnose biedt niet alleen toegang tot hulp, maar ook duidelijkheid en rust voor het gezin. Opgroeien in een aangepaste omgeving met oog voor hun noden biedt kinderen de kans om hun talenten te ontwikkelen. Volwassenen die pas op latere leeftijd hun diagnose kregen, misten vaak die kansen, met ingrijpende gevolgen voor hun persoonlijke ontwikkeling en welzijn.
De Vlaamse Vereniging Autisme roept beleidsmakers op om hier werk van te maken en te zorgen dat geen enkel gezin buiten de boot valt door financiële drempels of administratieve beperkingen.
